Gebze Teknik Üniversitesi (GTÜ) bilim insanları, mikroskobik bir solucan olan Caenorhabditis elegans’ın (C. elegans) sağlıklı ve kanserli hücre ortamlarını ayırt edebildiğini ortaya koydu. microPublication Biology dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, bu küçük canlılar kanser hücrelerinden salgılanan kimyasal sinyalleri algılayarak yön değiştirme davranışı sergiliyor.
GTÜ Biyoteknoloji Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Elif Damla Arısan ve araştırma ekibi üyeleri Rıdvan Aziz Ayaz ile Deniz Yozlu, C. elegans’ın kanser hücrelerinden elde edilen besi ortamına karşı farklı tepkiler verdiğini gösterdi. Bu davranış, söz konusu solucanların gelecekte düşük maliyetli ve biyolojik bir “erken teşhis sensörü” olarak kullanılabileceğine işaret ediyor.
Non-invaziv Tanı İçin Umut Veren Keşif
“C. elegans, çevresindeki kimyasal ipuçlarını özel alıcıları sayesinde algılayabiliyor,” diyen Prof. Arısan, çalışmanın önemini şu sözlerle vurguladı: “Çalışmamızda bu ipuçlarının kanser hücrelerinden kaynaklandığında solucanların davranışının değiştiğini gördük. Bu, kanseri basit ve non-invaziv yöntemlerle saptamak için umut verici bir adım.”
Erişilebilir Tanı Yöntemlerine Katkı Sağlayabilir
Günümüzde kanserin tanısında kullanılan yöntemler genellikle pahalı, karmaşık ve ileri teknoloji gerektiriyor. Oysa C. elegans, ucuz, kolay yetiştirilebilir ve araştırmalarda sıkça kullanılan pratik bir model organizma. Bu özellikleri sayesinde, özellikle kaynakların sınırlı olduğu bölgelerde erişilebilir kanser tarama yöntemlerinin geliştirilmesine katkı sağlayabilir.
Söz konusu çalışma, “Caenorhabditis elegans Exhibits Selective Chemotaxis to Cancer Cell–Conditioned Media” başlığıyla microPublication Biology dergisinde 10.17912/micropub.biology.001618 açık erişim olarak yayımlandı.